Thursday، ۱۳ Bahman ۱۴۰۱
دستباف تبریز یکی از نامآشناترین فرشهای دستباف ایرانی است که تاریخ تولید آن به قرنها پیش بازمیگردد. شهر تبریز از دوره ایلخانی و حتی پیش از آن، یکی از مهمترین شهرهای ایران بوده است و همواره یکی از مهمترین مراکز قالیبافی ایران به حساب میآمده است. در دوره صفوی، شاهان صفوی هنگامیکه به ارزش مادی و معنوی و قابلیتهای قالی ایرانی پی بردند کارگاههایی درباری برای طراحی و تولید فرش دستباف احداث کردند و برای اولین بار فرش دستباف روستایی و عشایری رایج در این منطقه را به فرش دستباف شهری و درباری تبدیل کرد. در این مقاله از بلاگ فرش حیدریان میخواهیم در مورد میراث فرش درباری صفوی در مجموعه فرش حیدریان صحبت کنیم.
در دوره سلطنت شاهتهماسب صفوی در پی تغییراتی بنیادین که در هنر دربار به وجود آمد، تعدادی از بزرگترین نقاشان ایران در کارگاههای قالیبافی به طراحی فرش مشغول شدند. به همین دلیل به طور غیرمنتظرهای فرش ایرانی از کالایی کاربردی و معمولی به اثری هنری، گرانقدر و شاهانه تبدیل شد. در این دوره برای نخستین بار نقشمایههای اسلیمی و ختایی وارد قالی ایرانی شدند و فرش دستباف تبریز به بومی تبدیل شد که در آن انواع شاخههای اسپیرال اسلیمی ، گلهای شاهعباسی، درخت سرو، درخت ویسپوبیش یا درخت زندگی، درختهای انار و هزار گل، انواع نقوش گرفت و گیر بین حیوانات و موجودات طبیعی و افسانه مانند شیر و غزال و سیمرغ و اژدها و ... به هم میرسیدند.
رنگهای فرش دستباف تبریز در عصر صفوی چیزی کم از نقاشیهای مینیاتور آن دوران نداشت. زیباترین رنگهای قرمز ایرانی، آبی فیروزه، لاجوردی، سبز، زرد، طلایی و نقرهای و ... کنار هم قرار میگرفتند تا به قالیهای این منطقه رنگ و رویی زیبا و منحصربهفرد بدهند.
مجموعه فرش حیدریان در طی بیش از 20 سال گذشته با تمرکز بر میراث منحصربهفرد فرش دستباف تبریز در دوران صفوی و پس از آن فعالیت خود برای احیا فرش اصیل این منطقه را ساماندهی کرده است. برای این منظور، فرش حیدریان ابتدا زیباترین، اصیلترین و به قول معروف شاهکارهای قالیبافی ایران در دوره صفوی را شناسایی کرده است. در مرحله بعد نقشههای فرش دستباف اصیل تبریز در استودیو طراحی فرش حیدریان اصلاح و طراحی میشود. در مرحله سوم نوبت به رنگ گذاری و رنگبندی فرشها میرسد که در این مجموعه، رنگهای قالیهای دستباف تبریز در دو قالب کلاسیک و مدرن ارائه میشوند تا هم متناسب برای خانههای ایرانی با طراحی کلاسیک و اصیل باشند و هم مخاطبانی که سبک زندگی مدرن دارند بتوانند فرش با اصالت، زیبا و دلخواه خود را در این مجموعه پیدا کنند.
چهارمین مرحله در فرایند خلق فرشهای دستباف تهیه مواد سازنده فرشها است. فرشهای دستباف تبریز در مجموعه حیدریان از عالیترین پشم و ابریشمهای طبیعی موجود تهیه شده و در رنگرزی الیافشان از رنگهای طبیعی و گیاهی با روشهای رنگرزی دوران صفوی استفاده میشود. در نهایت نیز قالیهای دستباف فرش حیدریان توسط کار بلدترین قالیبافان شهر تبریز و منطقه آذربایجان، زیر نظر متخصصین و ناظران به دقت بافته میشوند و پس از طی مراحلی مثل شستشو و آمادهسازی در گالریهای مختلف این مجموعه به مخاطبان این مجموعه ارائه میشود.
ازجمله مهمترین قالیهای دستباف تبریزی که در مجموعه فرش حیدریان بافته میشوند میتوان به کالکشنهای فرش باغی تبریز، فرش دستباف کویر، فرش دستباف سرو مخفی، فرش دستباف گلدانی، فرش دستباف برلیان، فرش دستباف زنبق، فرش دستباف سانا و فرش دستباف پتینا اشاره کرد.
گفتنی است که در مجموعه فرش حیدریان علاوه بر مشاوره طراحی دکوراسیون و انتخاب قالی دستباف، خدماتی چون سفارشیسازی فرش دستباف ایرانی، پرو قالیهای دستباف در منزل، ارسال به سراسر جهان در کمتر از هفت روز و شستشوی اصولی ارائه میشود، تا همواره کنار شما همراهان همیشگی باشیم.