معرفی فرش و نقشه های رایج فرش کردی کرمانشاه

در ادامه سری مطالبی که در وبلاگ فرش حیدریان به معرفی انواع فرش های کردی پرداختیم این بار به سراغ مرکز مهم دیگری میرویم و با فرش های کردی کرمانشاه و خصوصیات دستبافت های این اقلیم بیشتر آشنا میشویم.

استان کرمانشاه بعنوان یکی از مراکز اقوام کرد ایران در همسایگی با استانهای کردستان، همدان، لرستان و ایلام قرار دارد و از غرب نیز با کشور عراق هم مرز است، کرمانشاه بواسطه حضور در دامنه های کوهستان زاگرس از مراتع سرسبز، رودهای روان و آب و هوای بسیار خوبی برخوردار است که این امر به پرورش دام و تولید پشم با کیفیت و بومی این منطقه کمک به سزایی کرده، همچنین کرمانشاه یکی از مراکز مهم عبور و سکنای عشایر است که آنها نیز منبع مهم دیگری  برای تامین نیازهای دامی منطقه از جمله پشم در قالیبافی هستند.

در کنار بافت و تولید گلیم، جاجیم و نمد مراکز مختلفی در این استان به بافت فرش مشغولند که شامل شهر کرمانشاه، هرسین، سنقر، کنگاور،پاوه، قصر شیرین و...میشوند. علیرقم وجود این مراکز، قالیبافی به سبک کارگاهی و شهری فرم غالب در این مناطق نیست و بخاطر شرایط اقلیمی دسترسی و نزدیکی عشایر و روستاییان به مراتع تا چند دهه پیش تمایل چندانی به سکنی گزیدن در شهرها را نداشتند و از همین بابت تا حدود زیادی حال و هوا و سبک عشایری روستایی خود را در بافت فرش حفظ کرده اند. البته در شهرهایی مثل کرمانشاه و در فرش های شهری این محل میتوان تاثیر سبک فرشبافی دیگر شهرها مثل کرمان، اراک و همدان را روئیت کرد که به مرور به دیگر مراکز نیز وارد شده است. در نهایت اما فرش اصیل و دستباف کرمانشاهان را باید در بین عشایر و روستاییان این منطقه جستجو کرد که همانند دیگر فرشهای اصیل ایران از همین سرچشمه بوده است.

در تمام روستاها و عشایری که پیوند خویش را با گذشته، تاریخ و هویت فرهنگی خویش حفظ کرده اند، تولید قالی و گلیم و جاجیم و سایر بافته های دستی یک اصل است. بسیاری از تولیدات در رقابت با صنایع ماشینی به میزان زیادی عقب نشسته اند ولی، فرش به علت کیفیت ویژه خویش که آن را کالایی مطابق ذوق و پسند مردمان هر دوره و هر اقلیم ساخته است مسئله دیگری است و در میان صنایع دستی و سنتی، فرش نه تنها اهمیت خویش را از دست نداده است، بلکه هر روز از جنبه های مختلف ارزش بیشتری یافته است.

استان کرمانشاه به دلیل شکل غنی و پرتنوع جغرافیایی و قومی خویش یکی از گسترده ترین مناطق قالی باقی است. بیشترین تولیدات نوع شهری استان کرمانشاه در بخش سنقر و کلیایی و بخشهایی از کرمانشاه دیده می شوند. بیشترین مقدار تولید فرش در روستاها و عشایر در حوزه شهرستانهای سنقر کلیایی و کنگاور همچنین استانهای شرقی و شمال شهرستان کرمانشاه قرار دارند. علاوه بر مناطق سنتی در مناطقی از کرمانشاه نظیر پاوه و هرسین و صحنه و کرند و برخی نقاط دیگر قالی بافی رواج یافته که حمایت و ساخت کارگاه های فرشبافی ( از جمله توسط مجموعه فرش حیدریان) از عوامل بقا و گسترش این هنر دیرینه برای نسلهای بعدی هستند.

نقشه های رایج در فرشهای کردی استان کرمانشاه هم نقشه های ذهنی و هم نقشه های طراحی شده اند، اکثریت غالب طرحهای بکار رفته درفرش های منطقه سابقه و ریشه محلی دارند و برخی دیگر متأثر از روستاها و مناطق مجاورند، برخی از طرحهای مورد استفاده در منطقه نظیر ماهیِ بیجار و یا جوزانِ ملایر و حسین آباد شهرت جهانی دارند. سایر نقشه های معروف عبارت اند از بازوبندی که در بعضی روستاهای سنقر شیرین شکر نامیده می شود، سماوری، عبداللهی، اکبر آبادی کیونانی و حسین آبادی که معروفترین آنها نقشه حسین آباد کلیایی است.

نقشه های غیر بومی دیگر عبارت اند از نقوشی از ساروق، جوزان، بُرچلو، ماهی در هم، ماهی بیجار، شکارگاه و نقوشی از ملایر و حسین آباد شاملو افسری و موسی خانی که در منطقه رایج است.

عقیده بسیاری از کارشناسان بر آن است که در مناطقی که نقوش ذهنی و محلی از گذشته وجود دارند فرش دارای ارزش بسیار خاص تری است، ولی به هر حال با گسترش ارتباط و راهیابی نقوش و فرشهای مناطق دیگر بافت از روی نقشه در مناطق استان رواج یافته است و به دلیل کمبود طراحان و نقاشان کارآمد در استان رواج نقشه های چاپی را که مربوط به مناطق دیگر است در نقاطی می توان مشاهده کرد.

در استان کرمانشاه از واژه گل برای نقش استفاده میشود. چنانکه منظور از دو گل اکبر آباد و گل ترنجی نقشه اکبر آباد و یا نقشه ترنجی است. همچنین ریزه گل به معنای خرده نقشهاست ولی واژه های گل و ریزه گل در مواردی به معنای یک نقش یا خرده نقش معین هم می آید.

علیرقم تمام فراز و نشیب هایی که این منطقه با آنها روبروست قالی بافی اصیل و سنتی و فرش های کردی کرمانشاه به حیاط خود ادامه داده اند و دستچینی از بهترینها و اصیلترین فرشهای کردی توسط مجموعه فرش حیدریان در اختیار شما قرار گرفته اند تا با انتخاب بهترین ها زینت بخش خانه شما شوند. برای ملاحظه و انتخاب مجموعه فرشهای کردی فرش حیدریان علاوه بر مراجعه حضوری به شعب میتوانید به  وبسایت فرش حیدریان هم بصورت آنلاین مراجعه کنید.